“Fotoğraflarla Kastamonu Gölköy Köy Enstitüsü Mezunu Öğretmenler” başlıklı sinevizyon gösterimi ve "İsmail Hakkı Tonguç-Köy Enstitüleri" adlı belgeselin gösteriminin ardından konuşan Eğitim Sen Çaycuma Temsilcisi İsmet Akyol, “17 Nisan 1940 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç’un önderliğinde kurulan, ülkemizin en önemli aydınlanma ışığı olmayı başaran Köy Enstitülerinin kuruluşunun 85. Yılını kutluyoruz. Türkiye’nin toplumsal dönüşümünde, halkçı kamucu eğitim anlayışının inşasında simgesel bir yere sahip olan Köy Enstitüleri, kuruluşunun 85. yılında yalnızca modern ve kapsayıcı bir eğitim modeli olarak değil, aynı zamanda bugün eğitim sisteminde yaratılmaya çalışılan karanlığa karşı hâlâ güçlü bir ışık tutan bir toplumsal mücadele deneyimi olmuştur. Köy Enstitüleri, 1940’lı yıllarda nüfusun büyük kısmının okuma yazma bilmediği bir ülkede, halkın yaşamına doğrudan dokunan bir eğitim modeli olarak inşa edilmiştir. ‘Eğitim üretim içinde olmalıdır’ şiarıyla hem üretime hem de özgür düşünceye dayanan bir öğretmen yetiştirme sistemini yaşama geçirmiştir. Bu sistemin temelinde laiklik, bilimsellik ve toplumsal fayda ilkeleri yer alırken, bugün iktidarın siyasal ideolojik kuşatması altında eğitim sisteminin dayanması gereken bu temel ilkeler geri plana itilmeye, hatta yok sayılmaya çalışılıyor. Köy Enstitüleri’nin laik, bilimsel, karma ve toplumcu eğitim anlayışını hedef alan dönemin karanlık zihniyeti, aradan geçen onlarca yıla rağmen farklı biçimlerle yeniden kendisini göstermeye başladı. Bugün bu saldırıların en güncel örneğini ise, köklü liseler ve ‘proje okulları’ adı altında seçilen nitelikli eğitim kurumlarında yaşanan siyasal kadrolaşma, liyakatsiz atamalar ve öğretmen tasfiyelerinde görüyoruz. Köy Enstitüleri, ezberci olmayan, yaratıcılığı ön plana alan, analitik düşünen, bilimsel, demokratik, laik ve karma eğitim anlayışı benimsendiği için kapatılmıştır. Köy Enstitülerinin kapatılmasını takip eden süreçte, özellikle 1950’li yıllarda bu önemli eğitim deneyimi önce yatılı öğretmen okullarına, ardından yatılı okullara, sonra da normal lise eğitimine yayılarak zaman içinde işlevsiz hale getirilmiş ve zaman içinde etkisizleştirilmiştir. Günümüzde ÇEDES ve MESEM gibi projelerle eğitim sisteminin içerisine sızan dinci ve piyasacı yönelimler, geçmişte Köy Enstitülerinde filizlenen halkçı ve kamucu eğitim anlayışının topyekûn tasfiyesine yöneliktir. Ancak unutulmamalıdır ki bu topraklarda bir kez özgürlük tohumu ekilmiştir ve o tohumun adı Köy Enstitüleridir. Eğitim Sen Köy Enstitülerinin ilerici, demokratik ve toplumcu mirasına sahip çıkmakta, eğitimde laikliğin, bilimin ve eşitliğin yeniden egemen kılınması için mücadele etmektedir.” dedi.
Kastamonu Gölköy Köy Enstitüsü mezunu ve Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Çaycuma Şube Başkanı Ali Nuri Güntekin Köy Enstitülerinin niçin kurulduğunu ve Köy Enstitülerinde nasıl bir eğitim verildiğini anlattı. Güntekin anılarını da paylaşarak Köy Enstitülerinin kapatılma sürecini anlattı.
Kutlama etkinliği Ali Nuri Güntekin, İsmail Akyol, Rahmi Akkuzu, Sefa Kabuk, İbrahim Erman, Zeki Saim Oral, Ercan Başar, Mahir Akşan, Fırat Demirbaş, Şule Akyol, ve Saffet Bilir’in seslendirdiği şiir ve söylediği türkülerle sona erdi.
