Zonguldak’ta çekilen veya konusu Zonguldak olan uzun metrajlı 15 filmin yapıldığı bilinmektedir. Kentimizin kültürünü yansıtan bu filmlerden üç tanesi ne yazık ki kayıptır.
Bu filmler;
1-ÖLÜM KORKUSU
Yapımcı: Cemil Filmer/Lale Film/1955
Yönetmen: Mehdi Özgürel
Senarist : Mehdi Özgürel
Görüntü Yönetmeni: Enver Burçkın
Oyuncular: Muzaffer Tema, Belgin Doruk, Turan Seyfioğlu, Neriman Köksal, Kenan Pars, Aziz Basmacı, Türkan Altan Özkan Gürol, Nermin Ruhsever
Çekim Mekanı: Zonguldak
Filmin Konusu: Maden ocaklarında çalışan mühendisler ve sorunları.
Vizyona Giriş Tarihi: 15 Eylül 1955 (İlk defa İstanbul’da Lale ve Elhamra sinemalarında gösterildi)
Tür: Melodram
Özellikler: 35mm. Siyah Beyaz
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
2-KARA VADİ
Yapımcı:Turgut Demirağ, Temel Karamahmut
Yönetmen: Necati Kemal Çakuş
Senaryo: Fikret Arıt
Görüntü Yönetmeni: Menasi Filmeridis
Oyuncu Kadrosu: Kenan Artun, Neriman Köksal, Oya Sensev, Temel Karamahmut, Feridun Çölgeçen, Atıf Kaptan, Gani Turanlı, Leyla Nil.
Filmin Konusu: Zonguldak/Gelik ocaklarında çalışan maden işçilerinin hayatlarından kesitler.
Yapım Yılı: 1955
Tür: Dram
Özellikler: 35mm. Siyah Beyaz
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
3-MOR SEVDA
Yönetmen: Hüseyin Peyda
Senarist: Hüseyin Peyda
Oyuncular: Hüseyin Peyda, Renan Fosforoğlu, Necdet Tosun, Danyal Topatan, Leyla Altın
Filmin Konusu: Bir müzik öğretmeninin aşk hikayesi.
Yapım Yılı: 1961
Tür: Macera, romantik
NOT: 1-Zonguldak’ta taksi esnafı olarak hayatını kazanan Zihni Çevikel, Mor Sevda filminde Fener A Tipi Misafirhanesi’nin girişinde müşterisini bekleyen bir taksi şoförü rolünü oynamıştır. Sedat Çevikel babasının rol aldığı film için şunları anlatıyor; “Bu film Belediye Sineması’nda oynadı, babamı sinema perdesinde görmek için ailecek kalabalık bir şekilde sinemaya gittik. Bu filmin başka bir karesinde de Çingen Hasan ve oğlu çalgı çalıyordu”.
2-Türkiye Taşkömürleri Kurumu’nun (T.T.K.) emekli mühendislerinden Tuna Aratoğlu, Mor Sevda filmini şöyle hatırlamaktadır; “Öğle paydosunda, E.K.İ. Fener Ekonoması’ndan aldığımız çeyrek ekmek (7,5 kuruş) ve peynir ile Çocuk Bahçesi’nde karnımızı doyuruyorduk. Bazısının elinde aletler olan bir kalabalık bize doğru gelmeye başladı. Başka tarafa geçmek için ayağa kalkınca, yerimizde kalmamızı söylediler. Hikayesi Çetin Altan’ın romanından alınan Mor Sevda filminin çekimleri yapılıyormuş. Hüseyin Peyda’yı orada gördüm”. (18.08.2024/Zonguldak)
Bu filmlerin bulunması için ilk akla gelen fikir, Kültür Bakanlığı’na, sinema bölümü olan üniversitelere ya da yapımcının ailesine başvurmak olmalıdır. Filmlerin bulunması durumunda, Zonguldak’la ilgili geçmiş dönemi yansıtan yer ve mekân görüntüleri, madencilik bilgileri kültür envanterimize kazandırılmış olacaktır.
Şu anda izlenebilir durumda olan ve aşağıda listelenen diğer filmlerin de arşivlenmesi ve gelecek nesillere taşınması için, ilgili kamu kurumları ve sivil toplum örgütlerinin bu işi görev kabul ederek harekete geçmesi gerekmektedir.
4-ZÜMRÜT
Yapımcı: İhsan İpekçi
Yönetmen: Lütfi Ö. Akad
Senaryo Sadık Şendil
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Müzik: Yalçın Tura
Stüdyo: Fitaş Film
Görüntü Mekanları: Zonguldak, Çatalağzı
Oyuncu Kadrosu: Çolpan İlhan (Feride), Fikret Hakan (Dr. Selim), Sadri Alışık (Dr. Fuat), Ulvi Uraz, Kamuran Yüce (Nejat) Atıf Kaptan (Ziya), Osman Türkoğlu (Kâhya)
Filmin Konusu: Kumar bağımlısı zengin dul Feride, Feride’yi sevmesine rağmen onu kendisinden uzak tutmayı başaran Dr. Selim ve Selim’in arkadaşı Fuat arasındaki karmaşık aşk üçgeni.
Yapım Yılı: 1958
Tür: Dram
Özellikleri: Siyah Beyaz
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
5-ŞEHİRDEKİ YABANCI
Yapımcı: Nusret İkbal
Yönetmen: Halit Refiğ
Yönetmen Yardımcısı: Orhan Çubukçu
Senaryo: Halit Refiğ*
Öykü: Vedat Türkali
Oyuncalar: Nilüfer Aydan, Göksel Arsoy, Sadri Alışık, Reha Yurdakul, Erol Taş, Talat Gözbak, Ali Şen.
Filmin Konusu: İngiltere’den Zonguldak’a dönüş yapan mühendis Aydın’ın maden ocağında çalışan işçilerin haklarını savunması.
Ödüller: 1-Nilüfer Aydan’ın Moskova Film Şenliği’nde “Şeref Diploması” alması.
2-Onbirinci Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nde açılış filmi olarak gösterilmesi (09.Mayıs.2008).
Yapım Yılı: 1962
İlk Gösterim: 1962
Süre: 80 dakika.
Özellikler: Siyah beyaz.
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
Film Müziği: Richard Wagner’in eserlerinden derlenmiştir.
6-KADIN ASLA UNUTMAZ
Yapım: Hürrem Erman
Yönetmen: Orhan Aksoy
Senaryo: Hamdi Değirmencioğlu
Müzik: Metin Bükey
Şarkılar: Berkant, İnci Çayırlı
Seslendirme: Yorgo İliadis
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Oyuncular: Hülya Koçyiğit, Ediz Hun, Selma Güneri, Ahmet Mekin, Gülistan Güzey, Nedret Güvenç, Hulusi Kentmen, Saadettin Erbil, Nermin Gökben, Ümit Şeyben, Muammer Gözalan, Meral Kurtuluş, Kayhan Yıldızoğlu, Melih Ateş (Küçük yıldız).
Filmin Konusu: Zonguldak Mehmet Çelikel Lisesi’nde okuyan Nevin’in okul gezisi sırasında İstanbul’da tanıştığı Üsteğmen Erol ile olan aşk hikayesi
Yapım Yılı: 1968
Tür: Dram, Romantik
Özellikleri: Renkli
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
7-ÇATALAĞZI KUYUSU
Yapımcı: Nevin Dal
Yönetmen: Behlül Dal
Oyuncular: Erol Taş, Murat Sümer, Gülten Ceylan, Yılmaz Değişmez, Ömer Karakılıç
Filmin Konusu: 26 Mayıs 1969 tarihinde, Çatalağzı kömür çıkarma kuyusunda meydana gelen su baskını ve kurtarma çalışmaları.
Özellikleri: Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Behlül Dal’a yaptırdığı 25 dakikalık belgesel filmde, Erol Taş gibi Yeşilçam oyuncuları oynatılarak bir kahramanlık öyküsü anlatılmaktadır.
Yapım Yılı: 1975
Süre: 25 dakika
Tür: Belgesel
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
8-YAŞAM KAVGASI
Yapımcı: Memduh Ün
Yönetmen: Halit Refiğ
Senaryo: Halit Refiğ
Görüntü Yönetmeni: Cahit Engin
Oyuncular: Fatma Girik, Can Gürzap, Ahmet Mekin, Zerrin Egeliler, Mümtaz Ener, Reha Yurdakul, Zeynep Çayıroğlu, Leman Akçatepe, Sener Gezgen, İbrahim Uğurlu,
Filmin Konusu: Evli bir maden işçisi Reşit, komşusu Şükran’la yasak bir ilişki kurar. Olayı öğrenen Emine, iki çocuğunu alıp kayınpederinin evine sığınır.
Yapım Yılı: 1978
İlk Gösterim: 1978
Süre: 90 dakika.
Özellikleri: Renkli
Tür: Dram
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
NOT: Gürcü Tepesi’ndeki evleri çekim mekânı olarak kullanılan Arslan Özgen, o günleri şöyle hatırlamaktadır; “Film çalışmalarının yapıldığı sırada, Cüneyt Arkın’ın başka bir filmde sağ görüşlü bir kişiyi canlandırdığı bilgisi gelince, Fatma Girik onun dünya görüşünün bu olmadığını ve bu rolü kabul etmemesi gerektiğini şiddetle savundu. Film yönetmeni Halit Refiğ ise aksi görüşte idi; bunun rol icabı olduğunu belirtti. Bu konuda uzun süre tartıştılar”.
9-EKMEK
Yönetmen: Ahmet Faik Akıncı
Senaryo: Ahmet Faik Akıncı
Yapım Yılı: 1996
Oyuncular: Fikret Hakan, Kazım Kartal, Demir Karahan, Murat Soydan, Ahmet Yılmaz, Gülsen Tuncer, Hakan Bozkurt, Siyami Erdem, Şevket Kahraman, Leyla Kıyafet, Mesut Mertcan, Yakup Yavru, Fahri Bozbaş, Ali Can Tatlı, Hasan Kıyafet, Fevzi Kurtuluş.
Filmin Konusu: 1990-91 Zonguldak maden işçilerinin grevi ve Büyük Ankara Yürüyüşü.
Tür: Dram
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
NOT: 1-Film Kültür Bakanlığınca yasaklandı, daha sonra Denetleme Kurulu “gösterilebilir” izni verdi.
2-Fahri Bozbaş’tan alınan bilgiye göre filmin gösterimi yapılmadı.
10-KISKANMAK
Yapımcı: Zafer Çelik
Yönetmen: Zeki Demirkubuz
Senaryo: Zeki Demirkubuz (Nihat Sırrı Örik’in aynı adlı romanından uyarlanmıştır)
Görüntü Yönetmeni: Emre Erkmen
Sanat Yönetmeni: Nilüfer Çamur
Oyuncular: Berrak Tüzünataç, Nergis Öztürk, Bora Cengiz, Serhat Tutumluer, Hatice Aslan,
Ferda Işıl.
Filmin Konusu: 1930’lu yıllarda, Zonguldak’ın kasvetli atmosferinde, iş sebebi ile Zonguldak’a taşınan Halit ve güzeller güzeli karısı Mükerrem arasındaki ilişki, toplum içerisine girdikleri anda yaralanır. Şehrin varlıklı ailelerinden birinin oğlu ile Mükerrem arasında adı konulmayan bir ilişkinin adımları atılır.
Ödüller: 46. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Nergis Öztürk En İyi Kadın Oyuncu seçilmiştir (10 Ekim- 17 Ekim 2009).
Yapım Yılı: 2009
İlk Gösterim: 6 Kasım 2009
Süre: 92 dakika
Tür: Dram
Özellikleri: Renkli
Stüdyo: Mavi Film
Dağıtıcı: Turkish Film Channel
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
11-YÜK
Yapımcı: Avni Özgürel
Yönetmen: Erden Kıral
Senarist: Erden Kıral
Görüntü Yönetmeni: Feza ÇaldıranSanat Yönetmeni: Adalı Aksoy
Çekim Mekanı: Kandilli ?
Oyuncular: Tülin Özen, Nadir Sarıbacak, Tansu Biçer, Suzan Genç, Kazım Sinan, Murat Kılıç, Engin Çetinbağ.
Filmin Konusu: Cemal işlediği cinayet sonrası bir madene kaçıp, ölüm korkusu ile saklanır. Onu kovalayan kişi adam öldürmekten korkmaktadır. Bu iki adamın ortak noktası ise Zeynep adlı bir kadındır.
Ödül: 2013 yılı Ankara Uluslararası Film Festivali “En İyi Görüntü Yönetmeni” -Feza Çaldıran-Tür: Drama
Yapım Yılı: 2012
Renk: Renkli
İlk Gösterim: 26 Nisan 2013
Süre: 80 dakika
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
12-KELEBEĞİN RÜYASI
Yönetmen: Yılmaz Erdoğan
Senaryo: Yılmaz Erdoğan
Hikâye: Yılmaz Erdoğan
Müzik: Rahman AltınOyuncular: Kıvanç Tatlıtuğ, Belçim Bilgin, Mert Fırat, Farah Zeynep Abdullah, İpek Bilgin, Selman Ünlüsoy, Taner Birsel Ahmet Mümtaz Taylan, Aksel Bonfil, Salih Kalyon, Devrim Yakut.
Filmin Konusu: II. Dünya Savaşı döneminde, Zonguldak’ta yaşayan genç şairler Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu’nun hayat hikayesi.
Ödüller: Eylül 2013 tarihinde, 86.Akademi Ödülleri’nde En İyi Yabancı Film dalında Oskar aday adayı olarak seçilmiştir.
Yapım Yılı: 2013
Süre: 2 Saat 19 dakika
Tür: Romantik/Dram
13-GÜVEN
Yapımcı: Dilek Aydın, Muhammet Çakıral.
Yönetmen: Sefa Öztürk Çolak
Senarist: Sefa Öztürk Çolak
Çekim Mekânı: Zonguldak
Oyuncular: Serkan Keskin, Doğukan Polat, Feride Çetin, Bülent Çolak, Gözde Çığacı, Sabriye Kara
Filmin Konusu: Ali ile evli olan Meryem’in, daha önce âşık olduğu Ferit’ten bir çocuğu vardır. Ferit’in yıllar sonra dönmesi, Ali’nin karısını güven sınavına sürüklemesine neden olur.
Ödül: Antalya Film Forum Uzun Metraj Kurmaca Work in Progress
Tür: Dram, psikolojik gerilim
Yapım Tarihi:2018
İlk Gösterim: 15 Mart 2019
Süre: 100 dakika
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
14-LACİVERT GECE
Yönetmen: Muhammet Çakıral
Senarist: Muhammet Çakıral
Oyuncular: Cansu Fırıncı, Güliz Gençoğlu, Metin Coşkun
Filmin Konusu: Arkadaşları gibi maden işçisi olmayan Semih, büyük tutkusu olan futbolun peşine gider. Burada aradığını bulamayan Semih, babasından gizli olarak ocağa girer.
Yapım Yılı:2019
Tür: Drama
Renk: Renkli
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
15-LAİN
Yönetmen: Onur Aldoğan
Senaryo: Erkan Çaltepe
Oyuncular: Yalın Cengiz, Funda Dönmez, Sinan Taşkan, Rıfat Kanpara, Asuman Özdemir.
Filmin Konusu: Can çocukluğunda yaşadığı olaylardan kurtulmak için, köyünü terk edip yeni bir hayat kurar. Daha sonra geçmişi ile yüzleşmek için eşi ezgi ile birlikte köyünü ziyarete gider.
Tür: Korku, gerilim.
Süre: 90 dakika.
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
